Nhớ lại hồi du học trở về, điều mình sung sướng nhất là cảm giác tự tin, thoải mái, được hòa đồng với mọi người. Ra đường, đến những nơi tụ hội đông đúc thấy mình không đến nỗi quá thấp bé nhẹ cân như những năm tháng sống và học tập ở nước Nga, cứ như hạt lạc lép, chẳng lẫn vào đâu được.
Hôm mới đến Mát-xcơ-va, mình sống cùng phòng với một thằng người Xi-bia-ri, cũng dân nông thôn lần đầu ra thành phố. Hắn cao 1m90, nặng khoảng một tạ. Hắn ngắm nghía mình rất kỹ (lần đầu thấy người ngoại quốc mà) rồi hỏi: “mày lúc mới sinh nặng mấy cân?”. Mình được mẹ đẻ rơi ngoài đống rạ, cho đến khi rời lũy tre làng sang trời tây du học chưa thấy ai cân trẻ con bao giờ. Bụng nghĩ, trẻ con mới đẻ chắc nặng tầm 10 kg, nhưng mình bé nhỏ thế này, cứ nói bớt đi một ít để tỏ ra khiêm tốn. “Tớ lúc mới sinh nặng 8 kg”. Thằng tây tròn mắt, gật gật một lúc rồi lí nhí: “Tao lúc mới đẻ nặng có 4,5 kg.”
Hai năm đầu bọn mình sống ở ký túc xá cũ, xây từ thời Xta-lin còn sống. Nhà bếp, nhà vệ sinh… đều chung cho cả tầng. Nhà tắm tập thể thì hai “Ốp” mới có một cái, vào đó là phải trăm phần trăm “truổng cời”. Nhịn tắm thì không thể, nhưng bước vào là thấy ngại vô cùng, nhìn bọn tây lừng lững, hoành tráng là mất hết tinh thần, lại kéo quần đùi lên. Mấy hôm đầu chúng còn giữ ý, những lần sau chúng hè nhau lột quần mình xem có phải “ái” không.
Đi học thì sinh viên cả mấy ký túc xá đổ ra bến xe buýt cùng một lúc, xếp hàng, xô nhau lên xe chật như nêm cối. Thằng bạn người Nga mỗi tối trở về lại khoe hôm nay hôn được mấy cô. Lợi dụng hoàn cảnh chật chội, má kề má, môi kề môi trên xe, anh chàng nhà quê này vớ bở. Còn mình thì đành ấm ức chịu đựng cảnh ngạt thở trong bầu ngực nóng hổi của các cô gái Nga. Mấy lần định bụng sắm đôi dày đế cao để cải thiện tình hình mà lùng mãi không có dày nào đế cao 20cm.
Một hôm đến chơi nhà thằng bạn hồi cùng học lớp dự bị ngoại ngữ ở Thanh Xuân, đúng lúc nó vừa đi làm về, mặt mày trông rất bức xúc. Thì ra cu cậu tranh thủ đang nghỉ hè đi làm thêm, kiếm ít tiền để đi du lịch. Hôm đó nó được bố trí làm ở nhà kho cùng mấy con mụ công nhân Nga thân hình đồ sộ. Thằng bạn mình thì ngược lại, còn gầy nhỏ hơn cả mình. Buổi trưa, hắn đang lơ mơ ngủ thì giật mình tỉnh dậy, ba mụ làm cùng đứa giữ tay, đứa giữ chân, đứa thứ ba tụt quần nó ra xem… cùng cười ồ lên: “súng ống thế kia thì bắn được ai!” rồi bỏ đi. Nó tức điên lên, hét với theo: “Bọn tao đã từng đánh thắng hai đế quốc to là Pháp và Mỹ. Liệu hồn!”
Boristo Nguyen 